महिलाका लागि भारत कति सुरक्षित ?

थोम्सन रोयटर्स फाउन्डेसनले गतसाता निकालेको एक रिपोर्टमा महिलाका लागि सबैभन्दा असुरक्षित देशका रूपमा भारतलाई चित्रित गरिएको छ । भारतमा भएको उच्च यौनहिंसा र दास श्रमिकको जोखिमका कारण भारतलाई यति असुरक्षित सूचीमा चित्रित गरिएको छ ।

महिलाको मुद्दामा विज्ञता राख्ने पाँच सय ५० जना विज्ञका विचारका आधारमा फाउन्डेसनले यस्तो रिपोर्ट तयार गरेको छ । रिपोर्टमा अफगानिस्तान, सिरिया, सोमालिया र साउदी अरेबियाभन्दा पनि खराब स्थितिमा भारतलाई चित्रित गरिएको छ । भारत भ्रमण गर्न चाहने महिलालाई यस रिपोर्टले निरुत्साही बनाएको छ । तर, यस रिपोर्टले चित्रित गरैझैँ भारतमा महिला असुरक्षित नै छन् त ? यसको अर्थ भारत भ्रमण गर्न डराउने महिलालाई सिरिया भ्रणम गर्ने सल्लाह दिने हो त ?

 

दोस्रो विश्वयुद्धपछि सबैभन्दा विध्वंसात्मक मनवसिर्जित प्रकोप क्षेत्रलाई महिलाका लागि भारतभन्दा कसरी बढी सुरक्षित भन्न सकिन्छ ?

दोस्रो विश्वयुद्धपछि सबैभन्दा विध्वंसात्मक मनवसिर्जित प्रकोप क्षेत्रलाई महिलाका लागि भारतभन्दा कसरी बढी सुरक्षित भन्न सकिन्छ ? उग्र आतंकवादी गतिविधि, हत्या र हजारौँ महिलालाई बालात्कार गरिने तथा यौनदासी बनाइने देशमा महिलाको सुरक्षा कुन तहमा होला ? अर्कातर्फ, अफगानिस्तानको हकमा पनि यस्तै विषय लागू हुन्छन् । तालिवान विद्रोहीले अझै पनि अफगानिस्तानमा आतंक मच्चाएको अवस्था छ ।

 

 

बलात्कृत महिलाले उल्टै सजाय भोग्नुपर्ने कानुन यस देशमा छ । बलात्कृत महिलाले बलात्कारीसँगै विवाह गर्नुपर्नेसम्मका व्यवस्था यहाँ छ । बरु, पछिल्लोपटक साउदी अरेबियाले महिलालक्षित ड्राइभिङ प्रतिबन्ध फुकुवा गर्दै महिला अधिकार बढाइरहेको छ । तर, एक्काइसौँ शताब्दीमा अहिले आएर महिलाले सवारी साधन चलाउने अनुमति पाइरहँदा उत्साही हुनुपर्ने अवस्था छैन ।

 

 

वास्तवमा यस प्रकारका अध्ययनको सबैभन्दा ठूलो समस्या भनेकै तथ्यमा भन्दा पनि अरूको बुझाइ तथा धारणामा आधारित भएर नतिजा निकाल्नु हो । आधिकारिक तथ्यांकमा आधारित विश्व वरीयताक्रमबाट हेर्दा प्रति एक लाख जनसंख्याभित्र बलात्कारको घटनालाई हेर्ने हो भने भारत सबैभन्दा बढी बलात्कारको घटना हुने मुख्य १० देशभित्रसमेत पर्दैन ।

 

 

यही कडीलाई आधार मान्दा विकसित भनिने अमेरिका तथा बेलायतजस्त देश बलात्कारका घटनाको सन्दर्भमा भारतभन्दा अगाडि आउँछन् । तर, थोम्सन रोयटर्सले निकालेको रिपोर्टमा विकसित देशमा केवल अमेरिका मात्र परेको छ । बाँकी, सबै देश एसिया, अफ्रिका र मध्यपूर्वबाट छन् ।

 

 

तर, यहाँ म भारतको प्रतिरक्षा गर्न यसो भनिरहेको छैन । भारतमा हरेक घन्टा बलात्कारका चार उजुरी र प्रत्येक दिन सयवटा यौन उत्पीडनका घटना प्रहरीसमक्ष दर्ता हुने गरेका तथ्य छन् । यस्तैमा समाजबाट अपमानित हुने तथा न्यायिक प्रणालीप्रति जनविश्वासको कमी भएकाले धेरै यस्ता मुद्दा बाहिर आउँदैनन् । यसकारण मैले भारतको प्रतिरक्षा गर्न आवश्यक छैन । थोम्सन रोयटर्स फाउन्डेसनले निकालेको रिपोर्ट सन्तुलित र निष्पक्ष छैन मात्र भन्ने मेरो तर्क हो । भ्रमणका लागि अझै पनि भारत सुरक्षित नै छ ।

 

 (योन्देन हातु साउथ चाइना मर्निङ
पोस्टका समाचार प्रमुख हुन्)
साउथ चाइना मर्निङ पोस्टबाट