संविधानअनुसार सरकारले आगामी आर्थिक वर्षका लागि हरेक १५ जेठमा संसद्मा बजेट प्रस्तुत गर्नुपर्छ । बजेटमा सरकारले कतिपय करका दरमा परिवर्तन गरेको हुन्छ भने कतिपय अवस्थामा करको दायरामा समेत फेरबदल गरेको हुन्छ ।
अर्थ मन्त्रालयले सामयिक कर असुली २०१२ अनुसार सार्वजनिक गरेको आदेशअनुसार यसरी फेरबदल हुने करका दर र दायराहरू केही बजेट आउनासाथ लागू हुन्छन् भने केही नयाँ आर्थिक वर्षबाट लागू हुन्छन् ।
सरकारले डेढ महिनाअगाडि नै बजेट ल्याएपछि कस्तो करका दरहरू कुन समयमा लागू हुन्छन् भन्नेबारे सर्वसाधारणमा अन्योल देखिन्छ । सोही कारण कतिपय अवस्थामा डेढ महिनापछि बढ्ने करलाई आधार मानेर बजारमा महँगी बढाउने प्रवृत्ति पनि देखिन्छ ।
बजेट आउनासाथ लागू हुने कर
भन्सार महसुल : विदेशबाट नेपालभित्र पैठारी हुने मालवस्तुमा लगाइने भन्सार महसुल तत्काल लागू हुन्छ । साथै नेपालबाट विदेशमा निकासी हुने मालवस्तुमा लाग्ने भन्सार महसुल पनि तत्काल लागू हुन्छ ।
भन्सार सेवा दस्तुर : नेपालबाट विदेशमा निकासी हुने र विदेशबाट नेपालमा पैठारी हुने मालवस्तुको प्रति प्रज्ञापनपत्रमा निकासीबापत लाग्ने दस्तुर बजेट आउनासाथ लागू हुन्छ । तर, निकासी महसुल लाग्ने, कूटनीतिक तथा महसुल सुविधामा निकासी वा पैठारी हुने मालवस्तु, हवाईमार्गबाट यात्रुले आफूसँगै लैजाने मालवस्तु भने भन्सार सेवा दस्तुर लाग्दैन ।
कृषि सुधार शुल्क : भारत र चीनको स्वशासित क्षेत्र तिब्बतबाट पैठारी हु“दा भन्सार महसुल पूर्ण रूपले छुट हुन्छ । त्यसबाहेकका वस्तुमा कृषि सुधारशुल्क लगाइन्छ । त्यस्ता मालवस्तुको पैठारी हुँदा भन्सार महसुल लाग्ने रहेछ भने त्यस्तो पैठारीमा कृषि सुधारशुल्क लाग्दैन ।
अन्तःशुल्क : नेपालभित्रको मिल र कारखानाबाट उत्पादन वा तयार भएका मालवस्तु, पैठारी भएका मालवस्तु वा पदार्थ वा सेवामा अन्तःशुल्क लगाएर असुलउपर गर्ने व्यवस्था छ । यो पनि बजेट आउनासाथ कार्यान्वयनमा जान्छ ।
मूल्य अभिवृद्धि कर : मूल्य अभिवृद्धि कर ऐन, ०५२ बमोजिम मूल्य अभिवृद्धि कर लाग्छ । यो कर पनि तत्काल लागू हुन्छ ।
स्वास्थ्य जोखिम कर : विदेशबाट पैठारी हुने र स्वदेशमा उत्पादित चुरोट, बिँडी, सिगारमा लाग्ने स्वास्थ्य जोखिम कर पनि तत्काल लागू हुन्छ ।
शिक्षण सेवाशुल्क : विदेशमा अध्ययन गर्न जाने विद्यार्थीलाई शिक्षण शुल्कबापत विदेशी मुद्राको सटही सुविधा दिँदा त्यस्तो सटहीमा दुई प्रतिशत शिक्षा सेवाशुल्क लाग्छ र यो तत्काल लागू हुन्छ ।
पूर्वाधार कर : नेपालमा पैठारी हुने हवाई इन्धन, पेट्रोल र डिजेलमा लाग्ने पूर्वाधार कर तत्काल लागू हुन्छ ।
सडक मर्मत तथा सुधार दस्तुर : सडक मर्मत तथा सुधार गर्न विदेशबाट नेपालमा पैठारी हुने पेट्रोल र डिजेलमा भन्सार बिन्दुमै यो दस्तुर लगाइन्छ । यो तत्काल लागू हुन्छ ।
करको दायरामा आउनेलाई शुल्क तथा ब्याज मिनाहा
थप दस्तुर, शुल्क ब्याज तथा जरिवाना मिनाहा
शिक्षण संस्थाले सञ्चालन गरेका चमेनागृह र छात्रावास सेवा तथा धितोपत्र दलाल सेवामा मूल्य अभिवृद्धि कर मिनाहासम्बन्धी विशेष व्यवस्था
आगामी आवको १ साउनबाट लाग्ने कर
-सडक निर्माण दस्तुर
-चलचित्र विकास शुल्क
-प्रदूषण नियन्त्रण शुल्क
-टेलिफोन स्वामित्व शुल्क
-दूरसञ्चार सेवा दस्तुर
-क्यासिनो रोयल्टी
-वन पैदावार शुल्क
-करको दर थपघट तथा छुट
-प्रक्रिया सरलीकरण वा बाधा
-अड्चन फुकुवा
-सामाजिक सुरक्षा कोष
-सवारीसाधन कर र घरजग्गा रजिस्ट्रेसन शुल्क
यो विषयमा आफ्नो प्रतिक्रिया दिनुहोस् !