जनकपुरधाम, असोज २३ गते । बाढी प्रभावित क्षेत्रलाई बचाउन मधेश सरकारका ऊर्जा, सिचाई तथा खानेपानी मन्त्री शेषनारायण यादव एक्सनमा उत्रेका छन् ।
मन्त्री भएपछि नेताहरू अलिशान जिन्दगी जिउने गरेकाे आराेपलाई पछार्दै मन्त्री यादवले बाढी प्रभावित किसानकाे जग्गा र नदी छेउमा बसाेबास गर्ने आमनागरिककाे सुरक्षाका लागि मन्त्री यादव पछिल्लाे साता बाढी आएकाे भाेली पल्टैदेखि अहाेरत खट्दै नांगै खुट्टा हिलाेपानी, जंगलझारकाे प्रवाह नगरी निरिक्षण गर्दै आइरहेका छन् ।
बाढीले क्षतिग्रस्त नदी तटबन्धहरुको निरिक्षणको १० औं दिन मंगलवार मन्त्री यादवले जलाध नदीले क्षति पुरयाएका धनुषाका क्षिरेश्वरनाथ नगरपालिका र मिथिलाबिहारी नगरपालिकाका विभिन्न तटबन्धहरुको निरिक्षण गरेका छन् ।
यसअघि धनुषा जिल्लाकै गजरिया सिचाई आयाेजना, दुधमति नहर, धनुषाको गणेशमान चारनाथ र धनुषाधाम नगरपालिकास्थित नदी, मिथिला नगरपालिका वडा नं. २ स्थित बसही खाेला, वडा नं. ९ स्थित बेंगडावर स्थित औरही खोला, वडा नम्बर ११ स्थित लोटा, लामा, डांडा, जुटपानी र बाहुनमारा टोल, सप्तरीकाे त्रियुगा नदी, सर्लाही र राैतहटकाे बागमति, लालबकैया र महाेतरीकाे बलवा नगरपालिकास्थित राताे नदीका क्षतिग्रस्त तटबन्ध र सिचाई आयाेजना नहरहरूकाे निरिक्षण गरिसकेका छन् ।
मंगलवार प्राविधिक सहितको सो निरिक्षण टोलीले मिथिलाबिहारी नगरपालिकाको वडा १० स्थित ठेरा, वडा नम्बर ६ को सिरसिया, क्षिरेश्वर नगरपालिकाको वडा नम्बर १० को गोपालपुर प्रष्टोकी, हारसरस्थित क्षतिग्रस्त तटबन्धसहित हर्दिनाथ सिचाई आयोजनाको ड्याम रहेको नजिक हर्दिनाथ खोलाले क्षति पुरयाएका तटबन्धको निरिक्षण गरेका छन् ।
जलाध नदीले सबभन्दा बढी क्षति मिथिलाबिहारीको ठेरा र क्षिरेश्वरनाथको प्रष्टोकीमा क्षति पुरयाएको छ । ठेरामा एक किलोमीटरभन्दा बढी तटबन्ध गरिएको छ । सो कटानले गर्दा तटबन्धको छेउमा रहेका वस्तीको ३ सयभन्दा बढी घरपरिवार जोखिममा परेका छन् । अब बाढी आए ती वस्ती नै सखाप हुने निश्चित छ ।
यस्तै प्रष्ष्टोकी टोलमा एक किलोमीटर जति कटान गरेको छ । जसमध्ये करीब ५ सय मीटर तटबन्धको बांध नै कटान गरी बगाएको छ । बाँध कटानले नदीमा बग्ने पानीले आफ्नो रुट नै परिवर्तन गरी गाउँतर्फ गएको छ । अब बाढी आए प्रष्टोकीका केही वस्तीहरु सखाप पार्नुका त्यससँग जोडिएका कयौं गाउँ डूबानमा पर्नेछ ।
यसबाहेक त्यससँग जोडिएका गोपालपुरमा समेत जलाध नदीले २ सय मीटरभन्दा बढी कटान गरेका छन् । यी क्षेत्रहरुमा वस्ती डूबानका सम्भावनाको साथै सयौं विग्घा जग्गा कटान गरेको छ भने हजारौं विग्घा जग्गा कटानको जोखिममा रहेको छ ।
ठेरा र प्रष्टोकी बाहेक हारसरको विभिन्न स्थानमा जलाध नदीको क्षतिग्रस्त तटबन्ध र सिरसियास्थित जिर्ण नहरको निरिक्षण गरेका छन् । सिरसियास्थित ५ किलोमीटरको दूरीमा रहेका जलाध पैनी सिचाई आयोजना अन्तर्गतको नहर बाढीले क्षतिग्रस्त भई जिर्ण अवस्थामा पुगेको छ । जलाध नदीको औरहादेखि सिरसिया र नगरपालिकाको वडा नम्बर ७ का कयौं गाउँका हजारौं विग्घा सो नहरबाट सिचाई सुविधा लिदै आएका थिए । तर नहर नै जिर्ण भएपछि ती किसानहरु अहिले मार्कामा परेका छन् ।
मन्त्री यादवले हर्दिनाथ सिचाई आयोजनाको विभिन्न स्थानका तटबन्धमा क्षति पुरयाएको क्षेत्रको समेत निरिक्षण गरेका छन् । निरिक्षणको क्रममा मन्त्री यादवले टोलीमा रहेका मन्त्रालय मातहतका जलश्रोत तथा सिचाई विकास डिभिजन कार्यालयका प्रतिनिधि जयकुमार साहलाई प्राथमिकताका आधारमा जोखिममा रहेका वस्ती क्षेत्रका तटबन्ध तत्काल माटोको बाँध बनाई तारजाली गर्न निर्देशन दिए ।
उनले भने पहिला हामीले वस्ती क्षेत्रलाई प्राथमिकता दिएका छौं, त्यसपछि जग्गा कटान क्षेत्रको काम अघि बढाइनेछ । अहिले प्रदेश सरकारले विपत् व्यस्थापनका लागि निकासा गरेको ८ करोड बजेटबाट तत्काल आपातकालिन संरक्षण गर्न जोखिममा रहेका वस्ती क्षेत्र र जग्गालाई माटोको बाँध, तारजाली, जियोब्यागद्वारा व्यवस्थापनको काम गर्नेछौं ।
त्यसपछि पुर्ण निर्माणका लागि इस्टिमेट तयार पारेर चालु आर्थिक वर्ष बजेट व्यवस्थापन गर्नेगरी काम गर्नेछौं । यो सँगै क्षतिग्रस्त सिचाई नहरको मरम्मत सम्भारको काम समेत अघि बढाइनेछ । सम्भवतः यसै चालु आ.व.मा काम गरिनेछ । बजेट अपुग दोश्रो चरणमा आउंदो आर्थिक वर्ष सम्पन्न गर्ने काम गर्नेछौं ।
प्राविधिक प्रतिनिधि जयकुमार साहले हाल विपत व्यवस्थापन समितिका लागि निकासा गरिएको रकमबाट तटबन्ध कटानले जोखिममा रहेका वस्ती क्षेत्र, जग्गालाई प्राथमिकताको आधारमा बोरामा माटोले बाँध निर्माण, तारजाली र जियोब्यागबाट आपातकालिन संरक्षणको काम गर्न सकिन्छ ।
यसपछि आवश्यकता अनुसार इस्टिमेटको आधारमा तटबन्धमा बोल्डर तारजाली, लचिँग, चाइनालेजशन, स्पर लगायतको मरम्मत सम्भारसहित नहर तथा पैनीहरुमा ड्याम, हेडवर्क कल्भर्ट, लाइनिँगको काम अघि बढाइनेछ ।
सो निरिक्षण टोलीमा मिथिलाबिहारी नगरपालिका १० का अध्यक्ष ललित नारायण झा, क्षिरेश्वरनाथ नगरपालिका १० का अध्यक्ष रामपदारथ यादव, नेपाली कांग्रेस प्रदेश क्षेत्रिय सभापति योगनाराय यादव, कांग्रेसका नेताहरु घनश्याम यादव, राजकुमार यादव, सचिवालयका कर्मचारीहरु सहित स्थानीय किसान तथा बुद्धिजीवीहरुको समेत सहभागिता रहेको थियो ।
यो विषयमा आफ्नो प्रतिक्रिया दिनुहोस् !